Het werd een aantal bestuursleden duidelijk, dat er een groot afvalprobleem is op het strand van Goeree-Overflakkee. Dit was tot nu toe geen aandachtsprobleem van de vereniging. Met name de Kwade Hoek, een topgebied wordt ernstig vervuild door afval uit de zee en de grote rivieren via de Haringvlietsluizen.
Dat was een reden om een avond te organiseren over dit onderwerp. Op 12 februari werd er een avond in de Overkant in Ouddorp over dit onderwerp georganiseerd en dat trok veel belangstellenden. Spontaan gaven zich 12 personen op om mee te helpen. Door Jan Baks en Geert Faasse werd het initiatief genomen om een nieuwe werkgroep te starten genaamd Strand en Zee. Parallel aan ons initiatief speelde het nieuwe idee van de provinciale landschappen om een keurmerk op te richten over stranden, waar natuurbeheer en niet mechanisch vuil ruimen een belangrijk kenmerk zou worden. Bescherming van vogels en andere dieren staat centraal. Natuur staat centraal en de mens is te gast, we noemen het een Groen Strand. https://www.hetgroenestrand.nl/
Een groen strand krijgt een groene wimpel als aan de doelstellingen wordt voldaan. Dit leek ons een goed idee om hieraan mee te werken en de Kwade Hoek als pilot te starten. Op de jaarvergadering, die 15 april stond gepland, wilden we de werkgroep voorstellen en de plannen vertellen, maar dit ging niet door i.v.m. de corona maatregelen. Wel werd er een nieuwsbrief verzonden met informatie over de werkgroep.
Overleg NM en de gemeente
Er werd een overleg gestart met Anne Los, boswachter van NM. Er werden afspraken gemaakt .De werkgroep wil een structurele bijdrage gaan leveren aan het schoonhouden van dit gebied in overleg met Natuurmonumenten. Dat houdt in dat we enkele keren per jaar mee zouden kunnen doen met opruimacties of een stuk strand adopteren. Ook zou het, als er interesse is van onze leden mogelijk zijn om enkele keren per jaar een excursie te organiseren over het Strand en Zeeleven. Dit is ook een van de voorwaarden voor het kwaliteitskenmerk van een groen strand. Ook werd er contact gelegd met de stichting Noordzee(. https://www.noordzee.nl/) Zij gaan een project doen om de herkomst van het afval van het strand van de kwade Hoek vast te stellen. Hierover zijn afspraken gemaakt met NM en de gemeente Goeree-Overflakkee. Al het afval wordt afgevoerd naar containers van de gemeente in Stellendam. Er is afgesproken, dat alle zakken genummerd worden, zodat we kunnen vaststellen waar het vuil is gevonden. Zie bijgaande afbeelding van de strandindeling. De werkgroep gaat ruimen in vak 1,2 en vak 3.Vak 4 is te kwetsbaar om met grote groepen te gaan ruimen. Door de coronamaatregelen is dit onderzoek naar de herkomst van het afval eind 2020 nog niet gestart. Vak 1 begint bij paal 9 op het strand. Dit is een paar honderd meter ten oosten van de strandtent de Zeester.
Op 11 juni was er een overleg met de gemeente(wethouder Tea Both en Joel Eichler) De gemeente staat open voor een indeling in groene stranden en recreatiestranden. Zij wil ook graag het mechanisch reinigen van stranden beperken en zodoende de natuur meer een kans te geven. Ook kwam ter sprake om een stuk strand ten westen van de vuurtoren te benoemen als groen strand, dit is een plek die geschikt is voor broedvogels zoals de bontbekplevier en de strandplevier. Dit stuk strand zeg maar van de ingang bij de vuurtoren tot de strandopgang bij camping de Vrijheid is ongeveer 2 km lang. Dit stuk leent zich uitstekend voor een groen strand. Het strand word daar regelmatig opgehoogd (gesuppleerd) door de ophoging word het strand breder en hoger.
Hierdoor kan het gaan stuiven en ontstaan dynamische witte duinen. In het gesuppleerde zand zitten veel schelpen deze komen aan de oppervlakte doordat het zand er tussen uitwaait. Dit geeft weer mogelijkheden voor de bontbekplevier die daar dol op is om in te broeden. Van de gemeente hebben we toestemming op het genoemde stuk strand nestbescherming toe te passen door dit af te bakenen. Dat stoppen met reiniging met grote machines is om te voorkomen dat heel het strand een zandbak gaat worden. In al het aangespoelde materiaal van verschillende wieren zitten bv weer strandvlooien die weer voedsel zijn voor vogels Dus mocht u een nestje vinden van een strandbroeder meld het dan bij de Vogelwerkgroep. Dus volgend jaar beginnen we met 9 km strand van de Kwade Hoek en 2 km strand Vuurtoren/Vrijheid
Organisatie:
Gedurende dit jaar hadden we moeite om te begrijpen met wie we nu contact op moesten nemen wat betreft het project Groene stranden. We begonnen met Chiel Jacobusse van het Zeeuws landschap.(hebben we rondgeleid op de Kwade Hoek) Later met Kaja van Rhijn van stichting Duinbehoud en uiteindelijk moesten we voor praktische zaken contact opnemen met Lotte Blanken van de Groene Motor van het Zuid-Hollands Landschap(hebben we ook allemaal rondgeleid op de Kwade Hoek) We kregen wel door, dat de organisatie Groene stranden nog op gang moest komen en dat we duidelijk voorliepen op alle andere initiatieven. Zo zijn er eind 2020 nog geen goede folders of borden beschikbaar. Begin 2021 hebben we een overleg gehad via internet om het een en ander wat kort te sluiten.
(Fig 1, vak 1 begint bij paal 9 op het strand, Vak 2 is ten oosten van de ingang via de Middelduinen, Vak 3 bereik je door via de parkeerplaats van de Kwade Hoek naar het strand te lopen en dan naar het westen)
Opruimacties
Op 27 augustus was de startbijeenkomst van de werkgroep in een loods van NM. Er waren 22 deelnemers. Er werd info gegeven over het opruimen en de vakindeling en de regels van NM en het onderzoek van de stichting Noordzee. Individueel ruimen kan altijd in vakken, die niet afgesloten zijn. Initiatieven in groepsverband moeten worden gemeld bij Natuurmonumenten. Geen toegang met voertuigen zonder onze toestemming. Afgesloten gebieden tijdens het broedseizoen (15 maart – 15 augustus) niet toegankelijk Terreindelen die ook buiten het broedseizoen zijn afgesloten blijven verboden gebied, de rust gaat hier voor. Verzameld afval alleen in de daarvoor bestemde bakken achterlaten Houd altijd rekening met de bijzondere natuur in het gebied: verstoor geen grote groepen vogels of zeehonden. Het komt met enige regelmaat voor dat er vogels tussen aangespoeld afval broeden: wees daar van bewust!
Op 21 november was onze eerste opruimactie. Dit was een groot succes er deden 35 personen aan mee .Een groep ging naar het strand via de toegang Middelduinen en de andere groep via de ingang Kwade Hoek(zie fig 1)
Er werd na weging 390 kgr rommel opgehaald. De bedoeling was om iedereen een prikker, handschoenen en een groen hesje te verstrekken. Deze logistiek zou verzorgd worden door de Groene Motor. Handschoenen en zakken waren aanwezig en werden uitgedeeld.
Op 19 december zou de tweede opruimochtend zijn, maar die werd afgelast door de coronamaatregelen. De groene hesjes waren intussen wel gekomen! Er lag echter zoveel verzamelde hopen rommel op het strand, dat met een kleine groep en een tractor van de gemeente dit allemaal werd afgevoerd.
In de laatste week van 2020 hebben we met NM nog een afspraak gemaakt over een educatiekar. Er is een aanhangwagen beschikbaar, die gebruikt kan worden om zichtbaar te maken wat er te zien is in de natuur van de Kwade Hoek en de andere stranden van Goeree-Overflakkee.
Publicaties
In het voorjaarsnummer en het zomernummer van ons blad de Sterna hebben we een artikel gepubliceerd over de werkgroep en de groene stranden.(zie www.nlgo.nl en klik op Sterna voorjaar en zomer 2020). Ook in Eilandennieuws heeft een artikel gestaan over de werkgroep Strand en Zee. Eind 2020 staan er 35 leden op de lijst, die mee willen werken aan een strand opruimactie
De omvang van het probleem van het vervuilde strand
Het natuurstrand op de Kwade Hoek wordt al jaren, door de ligging, geteisterd door ernstige verontreiniging door met name plastic- en visserijafval.
Uit cijfers van de jaarlijkse landelijke Beach-Cleanup van Stichting de Noordzee kwam de laatste 7 jaar de Kwade Hoek steeds met stip op nummer 1 als meest vervuilde strand van Nederland naar voren. NLGO leden hebben in 2020 ook meegedaan aan de landelijke Beach-Cleanup door op de Kwade Hoek in die periode te ruimen. De cijfers zijn schokkend. De landelijke Beach-Cleanup verzamelde in 2020 totaal ca. 1870 kilo afval op de stranden tussen Den Helder en Cadzand op 200 kilometer. Dit met inzet van 500 vrijwilligers die meededen in 28 dagen van 8 uur ruimen. Daarvan was 300 kilo afkomstig van de Kwade Hoek die nota bene al regelmatig werd schoon geruimd!
Systemisch onderzoek naar de bron van het afval
Er werd op 29 mei een Inventarisatie en documentatie gestart van het geruimde afval door de NLGO, Natuurmonumenten, Stichting de Noordzee en Schone rivieren.
In samenwerking met Rijkswaterstaat willen we op de Kwade Hoek om tot aanpak van de bronnen van het afval komen.
Daarvoor wordt een jaar lang al het afval van het strand geruimd, gewogen en voorzien van datum. Dit afval wordt bewaard in containers om later te worden uitgezocht volgens de OSPAR methode.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door Schone Rivieren (in het bijzonder Stichting De Noordzee en IVN) in samenwerking met Wageningen Economic Research (WEcR), Universiteit Utrecht en Universiteit Wageningen.
Het resultaat tot nu toe is dat er twee containers met in totaal 20 kuub, 20.000 liter, vol staan met afval met een gewicht van 2,8 ton, 2800 kilo.
Dit alles zal resulteren in een grote hoeveelheid data waarmee instanties de bronnen aan kunnen gaan pakken.
Het documenteren loopt 1 juni 2021 af maar de werkgroep zal een structurele bijdrage blijven leveren om het gebied schoner te houden.
De voorlopige schattingen van alle opruimacties die in 2020 zijn gedaan is, dat er op de Kwade Hoek meer afval aanspoelt dan langs de rest van de Nederlandse kust in totaal.
Het afval komt voor een groot deel vanuit het Haringvliet (70%) en voor een deel van de visserij (15%) en de scheepvaart/werkschepen/werkzaamheden op en aan zee (10%), de rest zijn overige verontreinigingen zoals ballonnen.
Deze schatting is gebaseerd op basis van feiten en waarnemingen van een burgerinventarisatie/onderzoek naar hoeveelheid en herkomst van het zichtbare afval tussen 06-10-2019 en 01-04-2020.
Vooruitblik
*)We gaan voor het komend jaar weer 4 data afspreken om het strand met veel vrijwilligers schoon te maken.
*)We gaan alle vrijwilligers voorzien van een hesje, handschoenen en op verzoek een grijper
*)We gaan een educatiekar samenstellen om voorlichting te geven over het Groene strand
*)Op geregelde tijden willen we die kar gebruiken bij evenementen
*)We willen vrijwilligers opleiden om met de educatiekar om te gaan
*)We willen een stalling realiseren voor die kar
*)We sturen regelmatig een nieuwsbrief over het strand en stimuleren om ook individueel het strand op te gaan ruimen
*)We willen samen met het project Groene stranden borden gaan plaatsen met info over het strand
*)We willen meewerken voor de productie van folders met info over het strand.
*)Wat betreft educatie willen we graag samenwerken met de gemeente G-O, met het IVN en andere partners.
