Kees van Rixoort interviewde Jan Baks en Geert Faasse in de Kwade Hoek, op het mooiste en meest vervuilde strand.
Bron: Eilanden Nieuws 12 maart 2021
Onderzoek afvalstromen op Kwade Hoek,
het mooiste en meest vervuilde strand
GOEDEREEDE – Bij elke vloed is het raak. Dan krijgt het strand van natuurgebied de Kwade Hoek de volle laag. Plastic pluis en zakjes, stukken net en ander vistuig, koffiebekertjes, stukken hout, blikjes… Gelukkig zijn er dagelijks mensen bezig om het op te ruimen. Het lijkt op dweilen met de kraan open, maar een analyse van de bronnen van al dat afval kan leiden tot verbetering.
Dat verwacht Natuur- en Landschapsbescherming Goeree-Overflakkee (NLGO), een vereniging met zevenhonderd leden, die in 2020 de werkgroep Strand en Zee heeft opgezet en tal van betrokken organisaties en instanties – zoals Natuurmonumenten, Stichting Duinbehoud, Stichting De Noordzee, Schone Rivieren, de gemeente Goeree-Overflakkee en vrijwilligers – bij elkaar heeft gebracht om een Groen Strand te realiseren op de kop van het eiland.
Avontuurlijk
“Dit is het mooiste strand van Nederland, veel gevarieerder dan Scheveningen of Zandvoort”, zegt NLGO-voorzitter Jan Baks, terwijl hij met zijn laarzen door een flinke plas water baggert. “Misschien wel van de wereld”, vindt Geert Faasse, die evenals Baks is gehuld in een groen hesje van de werkgroep Strand en Zee. “De prijs van Best of Nature is niet voor niets uitgereikt aan dit gedeelte van de kust.”
“Ik heb liefde voor de plek waar ik woon”, zegt Jan Baks als hij de vraag krijgt waarom de Kwade Hoek dan het mooiste strand is. “Maar dit is ook een heel dynamisch gebied. Je ziet hier diverse stadia van duinvorming en overgangen van zoet naar zout. Bovendien kun je hier struinen, het is heel avontuurlijk. Moet je hier eens met springvloed komen…”
“Wat de Kwade Hoek ook bijzonder maakt”, vult Geert Faasse aan, “is dat dit een van de weinige zandkustgebieden is dat niet is gefixeerd als zeewering. Dit ligt aan de buitenkant van de zeewering. En het is vrij toegankelijk. Bij andere zandkusten kun je niet zomaar de duinen in.”
Kustaangroei
Baks wijst een piepklein heuveltje aan. “Kijk, hier zie je hoe duinen ontstaan. Er blijft wat liggen, een schelp bijvoorbeeld, er stuift wat zand tegenop, en er groeit een plantje op, als eerste helm of biestarwegras.”
Faasse: “Hier zie je de systematiek van kustaangroei: een strandvlakte, een rij duinen, weer een vlakte, weer een rij duinen… Wind en water maken de Kwade Hoek tot een dynamisch gebied. Er ontstaan duinen en door de storm slaan er ook weer stukken af. Dat is behoorlijk uniek, eigenlijk alleen maar vergelijkbaar met de Waddeneilanden. Een deel van het gebied wordt begraasd, en ander deel gemaaid. Daardoor krijg je biodiversiteit.”
Zo’n bijzonder natuurgebied trekt mensen. Nu, in tijden van corona, nog meer dan normaal. Het parkeerterreintje bij de Kwade Hoek is regelmatig helemaal gevuld met blik. Reden waarom bezoekers hun auto dan maar in de berm van de Oostdijk parkeren. Volgens Baks en Faasse neemt de druk op het gebied toe, mede door de toename van verblijfsrecreatie aan de kust. “Natuurmonumenten, de beheerder van de Kwade Hoek, moet meer doen om het gebied beheersbaar te houden.”
Vuil blijft komen
Maar de Kwade Hoek is behalve heel mooi ook enorm vervuild. De laatste zeven jaar staat het gebied steevast bovenaan de lijst van meest vervuilde stranden in Nederland. Van de 1870 kilo afval die de Beach Cleanup tussen Den Helder en Cadzand vorig jaar opleverde, was niet minder dan 300 kilo afkomstig van het Kwade Hoek-strand.
En dat terwijl er regelmatig ruimacties zijn en tal van bezoekers afval oprapen en in de grote houten jutbakken doen. De zwerfvuilrapers van Schoon Goeree zijn bijvoorbeeld, naast andere vrijwilligers, al vele jaren actief in onder meer dit gebied. “Het gaat permanent door, het vuil blijft komen. Het strand blijft smerig”, zegt Geert Faasse, terwijl hij zich bukt om een blauwe plastic zak te pakken. Jan Baks: “Als je dit werk door betaalde krachten zou moeten laten uitvoeren, ben je misschien wel 4,5 ton kwijt.”
Groen Strand
Het schoonhouden heeft sinds vorig jaar een structureler karakter gekregen nadat NLGO het initiatief heeft genomen om alle mogelijke partijen bij elkaar te brengen. De vereniging wil het predicaat Groen Strand binnenhalen en heeft met het oog daarop de werkgroep Stand en Zee gevormd. Jan Baks: “Een duidelijke meerwaarde.”
Afval ruimen is een van de acties die nodig zijn om Groen Strand te zijn, naast onder meer educatie en het beschermen van broedvogels op het strand. Dat laatste gaat ook gebeuren op het strand tussen de vuurtoren en de Vrijheid, waar de gemeente tevens het machinaal reinigen vervangt door de handmatige variant, die veel en veel vriendelijker is voor de strandnatuur.
Brononderzoek
Het afval van de Kwade Hoek verhuist naar containers in Stellendam. Daar vindt onderzoek plaats naar de herkomst, de bron van de vervuiling. “Meten is weten”, zegt Jan Baks over het onderzoek, dat Schone Rivieren uitvoert in samenwerking met Wageningen Economic Research. De gemeente en Natuurmonumenten faciliteren het project en ook Rijkswaterstaat heeft het omarmd.
Het wegen, dateren en analyseren van al dat uit de zee en de rivier aangespoelde afval duurt tot 1 juni 2021. Dan zijn er data van een jaar, waarmee het naar verwachting mogelijk moet zijn de vervuiling bij de bron aan te pakken. En hopelijk het dweilen met een open kraan te beëindigen, of sterk te verminderen, wat de uitstraling van Goeree-Overflakkee als groen en duurzaam eiland ten goede zal komen. Geert Faasse: “Als er geen afval ligt, is het hier nóg mooier en krijg je meer leven op het strand.”
Geert Faasse en Jan Baks van de werkgroep Strand en zee van NLGO.
K